نوح بن دراج (مرقد)مرقد نوح بن دَرّاج، یکی از زیارتگاهای شیعیان است که در ناحیه الطف الجریه، در اطراف شهر کربلا قرار دارد که از مرکز شهر کربلا، پانزده کیلومتر فاصله دارد و قبر سید اخرس، نواده امام کاظم (علیه‌السلام) در نزدیکی آن واقع شده است. این مرقد به شکل مربع بوده که هر ضلع آن حدود هفده متر است. این مرقد متعلق به ابوایوب نوح بن ابی‌الصبیح درّاج نخعی کوفی، معروف به امام نوح است. نوح یکی از اصحاب ائمه (علیه‌السلام) و جزء راویان امامان معصوم به شمار می‌رود که به امر قضاوت استغال داشته؛ فرزند او ایوب بن نوح، که از ثقات محدثان به شمار می‌آید و از اصحاب ائمه (علیه‌السلام) بوده است. ۱ - معرفی نوحنام نوح، ابوایوب نوح بن ابی‌الصبیح درّاج بن ابی‌علی عبدالله نخعی کوفی است که میان اعراب روستاهای اطراف کربلا، به «امام نوح» معروف بوده و به غیر آن، شناخته نمی‌شود. [۱]
قريشى، عبدالامير، مرقدها و مکان‌های زیارتی کربلا، ص١٠۶.
او از اصحاب امام صادق (علیه‌السلام) و از راویان طبقه هشتم بوده است. برادرش، جمیل بن درّاج، از راویان موثق و از نویسندگانِ صاحب اصل روایی، در قرن دوم هجری است و فرزندش، ایوب بن نوح، از دیگر راویان موثق شیعه است که چهار امام (از امام رضا (علیه‌السلام) تا امام حسن عسکری (علیه‌السلام)) را درک کرده و نماینده امام هادی (علیه‌السلام) و امام حسن عسکری (علیه‌السلام) بوده است. برخی از روایات، نشان گویایی از تشیع نوح بن درّاج و باور وی به مکتب اهل‌بیت (علیهم‌السلام) است. او در زمان هارون‌الرشید، قضاوت کوفه و سپس قضاوت ناحیه شرقی بغداد را پذیرفت. و برخی تصریح کرده‌اند که نوح، قضاوت ناحیه شرقی بغداد را تا زمان درگذشت، به عهده داشت. مورخان، وفات نوح بن درّاج را به سال ١٨٢ه. ق، در بغداد نوشته‌اند. ۲ - موقعیت جغرافیاییمرقد و زیارتگاه نوح بن دَرّاج، اطراف شهر کربلا و در اراضی قبیله آل مسعود، میان نخلستان‌های اطراف یکی از شاخه‌های رودخانه حسینیه در منطقه ابیتر، در ناحیه الطف الجریه قرار دارد. این مرقد، از مرکز شهر کربلا، پانزده کیلومتر فاصله دارد و در نزدیکی آن، قبر سید اخرس، نواده امام کاظم (علیه‌السلام) واقع است که نیای سادات خاندان آل خَرسان است. ۲.۱ - بنای زیارتگاهساختمان زیارتگاه، مربع شکل و ابعاد هر ضلع آن، حدود هفده متر و ارتفاع آن، نزدیک به ٣/۶ متر و دارای یک صحن روبازِ داخلی است. ورودی بنا در جانب شمال واقع شده است که با دری، به اتاق مرقد متصل می‌شود. بالای ورودی، طاقی به عرض ١/۴ متر و ارتفاع ٢/۴ متر، با آجر ساخته شده و دو طرف آن، دو منارچه، به ارتفاع نزدیک یک متر قرار گرفته است. ورودی مرقد، به اتاقی دایره شکل، متصل است که قطر آن چهار متر و وسط آن، ضریحی از جنس چوب، به رنگ مشکی، به ابعاد ٢/۵ • ٢/۵ متر قرار دارد که آثار کهنگی و فرسودگی، در آن دیده می‌شود. بالای این اتاق، گنبدی قیفی شکل، به قطر ۵/۵ متر ساخته شده که ارتفاع آن از سطح زمین، حدود شش متر است. مقابل ساختمان زیارتگاه، صحنی به ابعاد ١٧• ١٣ متر وجود دارد. به تازگی، برای گسترش حرم، کارهایی انجام شده که هزینه آن را خادم مرقد، نصر مهدی النشمی مسعودی پذیرفته است. [۸]
حرزالدين، محمد، مراقد المعارف، ج٢، ص۳۵۰ - ٣۵١.
[۹]
قريشى، عبدالامير، مرقدها و مکان‌های زیارتی کربلا، ص١٠٩ - ١١٠.
۳ - پانویس
۴ - منبعزیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، ص۲۶۱-۲۶۹ برگرفته از مقاله «مرقد نوح بن دراج». |